Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, lecz jedynie wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.
Co jednak rozumieć pod pojęciem „części składowej”? Wyjaśnienia należy szukać w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z jego treścią „Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych”(art. 47 § 1). „Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego” (art. 47 § 2). „Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych”
(art. 47 § 3).
Zgodnie z treścią uzasadnienia wydanej przez Dyrektora KIS interpretacji indywidualnej z dnia 7 lutego 2024 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.639.2023.5.PRM – aby wycofanie samochodu osobowego z działalności gospodarczej mogło podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, musi podatnikowi przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu danego składnika majątku.
Pod uwagę należy jednak wziąć fakt, czy części składowe samochodu, nabyte przez podatnika w ramach dostawy towarów zostały używane w trakcie eksploatacji przed przekazaniem pojazdu na cele osobiste. Na przykład, zdaniem Dyrektora KIS wyrażonym w uzasadnieniu ww. interpretacji: opony stanowią towary, które w wyniku bieżącej eksploatacji samochodu są systematycznie zużywane. Skoro zakupione opony były używane w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej w związku z eksploatacją samochodu to nie należy ich traktować jako części składowych wpływających na wartość samochodu w momencie jego wycofania z działalności gospodarczej.
UWAGA WYJĄTEK !!!
Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora KIS może wystąpić szczególny przypadek, zgodnie z którym zakupu samochodu firmowego dokonano bez prawa do odliczenia VAT, ale obowiązek opodatkowania jego przekazania na cele osobiste będzie występował. Powyższe ma miejsce wtedy, gdy zostaną zakupione części składowe, od których odliczono podatek VAT, a ich zakup spowoduje trwały wzrost wartości samochodu.
Konsekwencją spełnienia wskazanego powyżej warunku jest brak możliwości traktowania nieodpłatnego przekazania samochodu (towarów) - w świetle brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT - jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy o VAT, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.
Ponadto należy pamiętać, iż nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy podlega opodatkowaniu. Opodatkowaniu podlega tylko ta czynność, która wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika podatku VAT.
Reasumując, aby czynność mogła zostać opodatkowana podatkiem VAT musi spełniać łącznie wskazane niżej warunki:
- Musi być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, a zatem może być to również wycofanie samochodu osobowego z działalności gospodarczej, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu;
- Musi zostać wykonana przez podatnika podatku VAT.
Olga Grabowska
Kancelaria Wyrzykowscy